Leiderschap in de transitie naar een circulaire economie: hoe experts de transitie aanjagen

De term circulaire economie begint steeds meer navolging te krijgen en mede door de inzet van innovatieve startups, pionierende overheden en dappere corporates, worden de al vele concrete stappen richting deze nieuwe economie gezet. Hieruit wordt duidelijk dat de transitie is begonnen en deze wordt veelal begeleid door adviesbureaus zoals New Economy die, met verstand van zaken, met de klant samen onderzoeken welke stappen er gezet kunnen worden en welke kansen er liggen. In haar onderzoek stelde Iris zichzelf de vraag: ‘Welke leiderschapsrol vervullen deze adviesbureaus in de transitie naar een circulaire economie?’

Voor haar master thesis deed Iris Grobben onderzoek naar de transitie naar een circulaire economie. Vanuit de wetenschappelijke literatuur is er veel bekend over hoe een circulaire economie eruit zou moeten komen te zien, maar nagenoeg onbeschreven is het leiderschap van de organisaties die daadwerkelijk bezig zijn met de implementatie van deze ideeën en vanuit een regisseursfunctie partijen begeleiden in de transitie. Hoe zij hun werk doen en welke verandering zij hiermee in de wereld brengen is het onderwerp van deze blog.

Er bestaan tal van obstructies die de transitie naar circulair in de weg zitten: een gebrek aan kennis en geld, perverse marktprikkels, wetgeving die niet meebeweegt en een gebrek aan zichtbaarheid van de potentiele oplossingen, wat maakt dat de transitie in een Change Deadlock gevangen lijkt. Adviesbureaus, als regisseurs van de transitie, willen deze Change Deadlock oplossen. Dit doen ze door Horizontaal Leiderschap te vertonen. Dit is een vorm van collectief leiderschap waarbij de focus ligt op het creëren van nieuwe samenwerkingen en het opdoen van kennis. Hierin staan een onderzoekende houding, learning-by-doing en reflectie centraal.

Adviesbureaus brengen verschillende partijen om tafel en zonder vooraf te weten wat de oplossing gaat zijn, gaan ze die samen met de opdrachtgever vormgeven. Hierbij worden nieuwe connecties gelegd, innovatieve oplossingen bedacht en wordt er op concrete schaal toegewerkt naar een circulair systeem. Het resultaat van hun werk dient vervolgens om anderen te stimuleren en inspireren ook met circulariteit aan de slag te gaan en hiermee zijn ze Prospect Builders.

Door het werk van de regisseurs vermindert de Change Deadlock en wordt het meer en meer mogelijk gemaakt circulariteit in het DNA van organisaties en uiteindelijk de samenleving te verwerken. De kansen die er liggen worden daardoor steeds meer benut, verspilling wordt steeds verder terug gedrongen en de positieve effecten op klimaat, economie en samenleving worden steeds verder zichtbaar. Traditionele adviesbureaus vervullen dus een sleutelrol in de transitie naar een circulaire economie en zorgen dat de transitie aan impact wint.