Hierbij onze opinie aan de hand van het rapport van Planbureau voor de Leefomgeving en de Nederlandsche Bank het belang van investeren in herstel van biodiversiteit. 

Opvolgend de krant artikelen VK/FD en LinkedIN post: Duidelijke taal vandaag in zowel het Het Financieele Dagblad en de Volkskrant. Biodiversiteit is een groot onderdeel van onze economie en dat wordt continu vergeten of verwaarloosd wat ons MILJARDEN kost!

Iris, Jonah, Boi en Pepijn zijn het gesprek aangegaan over de manier waarop biodiversiteit, en in bredere zin ecosysteemdiensten, een centrale rol vervullen in onze economie. Met een frisse blik kijken we naar het fundament van onze economie, en kijken er naar uit om gezamenlijk meer vat te krijgen op het belang van het ecosysteem en de mogelijkheden om direct en indirect goed te doen vanuit je eigen gedrag. We eindigen met 5 concrete stappen hoe je invloed kan hebben op het financiële euuhhhh ecosysteem …..

Elke stap die jij zet kan je het verschil maken: Bouwen aan biodiversiteit 

Stel je voor, je draagt een paar schoenen, en met elke stap draag je bij aan de plasticsoep, chemische verf die nodig is voor de kleur van je veters, grondwatervervuiling, en zo indirect tot microplastics op je bord die je vervolgens zelf weer opeet. In totaal dragen 47% van alle wereldwijd geproduceerde schoenen bij aan deze vervuiling aangezien schoenzolen vervaardigd zijn uit plastics en synthetisch rubber (National Geographic). Dit gaat ten koste van de ecosysteemdiensten en biodiversiteit. Kortom, we consumeren en creëren (in)direct een ongezonde leef en woonomgeving voor ons zelf. ‘Microplastics dringen als een soort houdini-act ons eten binnen’ (NOS)

Dat moet toch anders kunnen? Stel je nu eens voor een paar schoenen te dragen die met elke stap bijdragen aan het schoonmaken van de oceaan, het tegengaan van grondwatervervuiling en microplastics. Utopisch misschien op de korte termijn, maar met kleine stappen in productie tot de eindgebruiker die in de club het laatste beetje schoenzool van zijn of haar schoenen danst, een haalbaar doel op de lange termijn, dansen voor onze ecosysteemdiensten en biodiversiteit. Maar daar zijn wel een aantal stappen voor nodig.

Weten waar je staat: beide voeten op de grond.

In elke stap van een productieketen of business zit een verborgen impact voor onze leefomgeving en voedzame bodem. Deze impact is meetbaar, bijvoorbeeld met een CO2 of Levenscyclusanalyse en kan daardoor zichtbaar worden gemaakt. Maar om er wat aan te doen, en met elke stap bij te laten dragen aan het schoonmaken van de oceaan, tegengaan van grondwatervervuiling en microplastics, is het goed om te weten waar de oorsprong van die verborgen impact zit.

Onderstaand model geeft aan waar je kan staan en op welke manier je als persoon of organisatie impact kan hebben op de omgeving. Zo kan het zijn dat je reeds groene maatregelen hebt genomen, efficiënter bent gaan produceren en minder grondstoffen en energie verbruikt. Hiermee reduceer je impact t.o.v. de conventionele situatie, echter worden er nog steeds grondstoffen onttrokken die niet worden teruggebracht wat leidt tot degeneratie. We moeten op zoek naar regeneratieve producten en diensten.

Het belang van ecosysteemdiensten

Alle bedrijven ontlenen hun bestaansrecht aan ecosysteemdiensten. Denk daarbij aan landbouw die afhankelijk is van bodemvruchtbaarheid, natuurlijke waterzuivering en het bestuiven door wilde bijen. Maar ook IT bedrijven die afhankelijk zijn van grondstoffen voor computers en energie om de systemen draaiende te houden. Ecosystemen kunnen deze ‘diensten’ goed blijven leveren in een systeem dat veel natuurlijke diversiteit bevat (biodiversiteit) en een stabiel en gezond klimaat. Om de natuurlijke diversiteit in stand te houden of zelfs te verbeteren, is het van belang dat de kern een bedrijf, het businessmodel, is gericht op het herstellen en beschermen van de ecosysteemdiensten. Dit zorgt voor ecosystemen die bestendig zijn tegen externe schokken en blijvende rendementen voor bedrijven kunnen leveren. (Zie hier een model die schematisch een ’teruggevende’ benadering weergeeft: Nature Resilience Ecological Restoration by Partners in Business for Next Generations, Willem Ferwerda, Blz. 22: Rethinking Systems)

Waar zullen we investeren? 

Nederlandse instellingen hebben 510 miljard euro aan financiering uitstaan bij bedrijven met een hoge afhankelijkheid van ecosysteemdiensten. De meeste van deze investeringen richten diezelfde ecosystemen schade aan (DNB & PBL). Elke euro die besteed wordt in het conventionele systeem zorgt op korte termijn misschien voor ‘rendement’, maar richt op lange termijn schade aan in ecosystemen (soms onherstelbare). Op langere termijn zorgt dit voor waardeverlies. Ecosysteemdiensten kunnen niet meer geleverd worden door bijvoorbeeld de uitputting van bodems in intensieve landbouw (WWF). Daarmee is die euro geïnvesteerd in het conventionele systeem niet anders dan die slijtende schoen en de microplastics op je bord.

Conventioneel, groen en duurzaam blijven opereren: want we kunnen compenseren!

Het lijkt dat we zonder enige consequenties kunnen blijven vliegen, want voor paar euro kan je je vlucht compenseren (Retourtje Barcelona compenseren? ‘Plant 114 bomen’ AD 2017’).

Hier moet je vliegmaatschappij kosten nog bij optellen. Tickets voor november 2020 bedragen nu circa 50 euro. Dit wil niet zeggen dat je NIET moet vliegen en dat vliegen niet een effectief vervoersmiddel is afhankelijk van je reissituatie: ‘Je kunt beter met het vliegtuig naar Spanje dan met de auto – Klopt dit wel? VK 2019’ Maar wees BEWUST van de WERKELIJKE impact van je gedrag. Ook een mooi overzicht van verschillende CO2 beprijzingen betreft https://www.rwseconomie.nl/kengetallen/kengetallen-leefomgeving.

Maar is compensatie de werkelijke en de totale prijs van de impact van die vlucht?

Meestal bieden zie de minimale prijs aan (6 euro per ton). Dit moeten we ons ook bevragen met betrekking tot ecosysteemdiensten, compenseren is kostbaar en niet houdbaar. Ja het is een goede tijdelijke oplossing om na te denken over de compensatie van de impact en en hiervoor zijn goede (indirecte) mogelijkheden voor, bijvoorbeeld een boom planten, bijdragen aan goed doel etc. Maar waarom eerst vervuilen en dan weer schoonmaken?

Bouwen aan een generatief systeem: investering met oneindig rendement 

Door nu te investeren in genereren, hoef je niet te compenseren. Dat werk zo: Een euro vandaag in je zak, is meer waard dan een euro die je in je toekomstige e-wallet bij je draagt. Inflatie zorgt er namelijk voor dat de koopkracht van de euro elk jaar afneemt. Oftewel, nu investeren is gunstig voor een financieel resultaat. Dit werkt op dezelfde manier als investeren in een generatief systeem. Als jij elk jaar vervuilt en gaat compenseren, verspil je geld aan een onhoudbaar systeem. Net als inflatie, waarde gaat verloren. Daar staat tegenover dat elke euro die je nu uitgeeft ten gunste van ecosysteemdiensten, meerwaarde creëert. Zo leiden investeringen in landbouwmethoden die zorgen voor bodemverbetering, tot een positieve multiplier met lange termijn rendement en een toename van waarde. Dit is waarde in de vorm van een vruchtbare bodem die CO2 opslaat, water vasthoudt en insecten en ecosystemen van leven voorziet. Kortom, een ecosysteemdienst die ook door toekomstige generaties gebruikt kan worden. Zodra je in de rechterkant van het model komt, worden je investeringen restoratief en dit zorgt daarmee voor een lange termijn rendement en positieve waarde. De Nederlandse uitstoot van stikstof heeft afgelopen jaar vrijwel de hele bouw platgelegd. Er bestaat echter een enorme woonvraag, in 2030 zijn er 1 miljoen extra huizen nodig, daarom is het zaak om manieren te vinden waarmee deze woonvraag gerealiseerd kan worden, zonder een beslag te leggen op vitale ecosysteemdiensten. Projecten als Holland Houtland (winnaar Kraak de Crisis) ontwikkelen biobased bouwmaterialen in de vorm van vlas en gras. De productie kan lokaal plaatsvinden en bijdragen aan biodiversiteit en waarde creëren voor het ecosysteem (Holland Houtland). Door deze gewassen op een verantwoorde manier te verbouwen en te verwerken tot bouwmaterialen, zorgen de hiermee gebouwde woningen voor een opslag van CO2 wat bijdraagt aan de stabiliteit van het klimaat en daarmee een goede stap naar een generatief systeem.

Utopisch, realistisch of een te grote sprong? Stappen die iedereen kan zetten: 

Eerder hebben we gekeken naar alle nieuwe initiatieven, programma’s en projecten die ons inspireren een nieuwe economie te vormen. Zie het overzicht hier van op onze startpagina.

Maar naast een heleboel inspiratie zijn hier wat ‘hands on’ stappen die die jij als persoon, bedrijf of instelling kan ondernemen om bij te dragen aan meer biodiversiteit.

1. Weet waar je staat: Welke afdruk laat ik achter? (nulmeting)

Het belangrijkste startpunt is inzicht verkrijgen in je huidige impact. Bijvoorbeeld middels een nulmeting op bijvoorbeeld CO2, biodiversiteit en waterverbruik.

(Jaja hier komt de sluikreclame 😉 New Economy realiseert nulmetingen/CO2/GHGP impact scans. Mail of bel met Pepijn LINK. Uit de nulmeting komt een concreet inzicht in de mogelijkheden en vervolg stappen richting een generatief product/dienst of systeem. Hierdoor wordt er letterlijk negatieve impact gereduceerd en positieve impact gemaakt) 

2. Reduceer je impact (materiaal en energiegebruik) binnen huidige bedrijfsvoering en bepaal eventueel tijdelijk compensatie. 

Uit onze ervaring blijkt dat 70% van de impact soms wel in 5 jaar gereduceerd kan worden. Een Bijvoorbeeld door behoud van producten en materialen. Dit zorgt ervoor dat er geen nieuwe materialen hoeven te worden geproduceerd en grondstoffen te worden onttrokken. Dit leidt tot behoud van land, water en ecosysteemdiensten.

Nieuwsgierig? Zie hier ook de blog Trias-Emergetica.

3. Ontwikkel nieuwe (circulaire) verdienmodellen om huidige product in keten houden of dat deze op meerdere momenten waarde kan toevoegen. 

Het is goed mogelijk met een alternatief verdienmodel te zorgen dat je producten langer in de keten blijven. Door bijvoorbeeld onderhoud te verlenen, producten terug te kopen en te repareren / refurbishen zorg je dat de toegevoegde waarde van je product wordt verlengd.

Benieuwd hoe dat mogelijk is voor bv de Maakindustrie in Overijssel? Bekijk hier onze verkenning: Wat is de impact van het circulair realiseren van een aantal veelvoorkomende producten uit de Overijsselse maakindustrie?

4. Onderzoek alternatieven

Door inzicht te verkrijgen in de impact worden de plekken waar grote impact wordt gemaakt zichtbaar. Zoek daarom naar substituten voor impactvolle intensieve materialen In de bouw is hout een goede basis.

Nieuwsgierig naar ons pleidooi voor houtbouw? Behoud de banen in de bouw.

5. Trek je stoute schoenen aan, kijk niet alleen naar rendement maar ook naar Total Cost of Ownership en Total Cost of use. 

Toegevoegde waarde leveren is wat een bedrijf doet. Geld verdienen is daarbij altijd goed, maar onderzoek hoe je naast financiële waarde ook meervoudige waarde kan creëren voor biodiversiteit en het ecosysteem. Daarbij zijn verschillende vormen denkbaar. Je kan ervoor zorgen dat je geen impact maakt met je product of dat je product zorgt voor meer biodiversiteit en waarde. Zie hier de mogelijkheden met betrekking tot veerkrachtig vastgoed, waarbij de focus ligt op waardebehoud: Veerkrachtig waarde vastgoed.

Dus wil je ‘financieel’ niks verliezen? Bepaal mee met jouw portemonnee!

En wat kan jij zelf doen? Wat is een stap in de goede richting tbv behoud biodiversiteit? Denk na met je ‘boeren verstand’: waar komen producten vandaan en door wat voor partijen worden deze gemaakt? Elke keer als je koopt heb je namelijk invloed op je eigen economie en ecosysteem. Koop ik een tweedehands stoel, een nieuwe van plastic of juist een houten stoel? Wat heb ik eigenlijk op mijn bord en draagt dat bij aan de bijen? Zo wordt het mogelijk mooie keuzes te maken en schoenen te kopen die bijdragen aan meer biodiversiteit en zo meervoudige waarde creëren voor de producent, jou als consument en het ecosysteem als geheel.

Wat ons betreft maakt het niet uit welke stap je zet, als het maar in de goede richting is. Trek je mooiste schoenen aan en laat straks elke stap er eentje zijn die een goede indruk achterlaat. We zullen met elkaar moeten ontdekken hoe we van conventioneel naar generatief gaan.